GDAŃSK
steu6

SS Steuben

0
(0)

Last Updated on 21 marca 2021 by kudlatyxp

SS Steuben w czasie II wojny światowej służył hitlerowcom jako transportowiec wojska

Jego zatopienie przez okręt podwodny było jedną z największych katastrof morskich w historii. Bliźniakiem “Steubena” był “Stuttgart”, statek, który miał za sobą m.in. służbę wycieczkowca pod znakami KdF.
Parowiec “Steuben” – jeszcze jako “München” – zwodowany został w 1922. Miał prawie 14.700 BRT i 168 m długości całkowitej. Pierwotnie pływał pod znakiem bremeńskiego armatora Norddeutscher Lloyd jako statek pasażerski. W dniu 11 lutego 1931 roku niemal do szczętu spłonął w nowojorskim porcie. Został następnie wyremontowany w stoczni w Nowym Jorku i przebudowany na wycieczkowiec. Otrzymał nowe imię “General von Steuben” – na cześć pruskiego oficera Friedricha Wilhelma von Steuben, który walczył w szeregach armii Jerzego Waszyngtona w amerykańskiej wojnie o niepodległość. W roku 1938 nazwę statku skrócono do nazwiska (Steuben). W 1939 zaczął pełnić funkcje wojskowe. Stał się okrętem-bazą, na którym szkolili się niemieccy marynarze. Pod koniec wojny – w 1944 – zmienił funkcję. Zaczął być stosowany jako statek szpitalny i transportowy. W swój ostatni rejs wyruszył z Piławy (dziś Bałtijsk w Prusach Wschodnich) do Swinemuende (Świnoujście) 9 lutego 1945. Był eskortowany przez torpedowiec T 196, okręt pomocniczy TF-10 (poławiacz torped). Wytropiony został przez sowiecki okręt podwodny S-13 dowodzony przez kpt. 3 rangi (odpowiednik kmdr ppor.) Aleksandra Marineskę. Trafiony został u wybrzeży Polski w dniu 10 lutego 1945 o godzinie 0:50 dwiema torpedami. Pierwsza z nich uderzyła na wysokości pomostu a druga w kotłownię. Powstała ogromna panika. Nie było żadnej możliwości zorganizowania ewakuacji i ratunku. Po 3 minutach kotły zaczęły eksplodować a statek stanął w płomieniach. Po 5 minutach statek już był położony na prawej burcie. W tych warunkach załoga nie była w stanie spuścić łodzi ratunkowych z powodu braku czasu a ponadto dlatego, że żurawiki były pokryte lodem i były zamarznięte. Po 7 minutach „Steuben” zatonął. Torpedowiec T 196 uratował łącznie około 300 osób, gdzie ponad połowę stanowili żołnierze. „Steuben” zatonął 10 dni po „Gustloffie”.

SS Steuben

Na pokładzie “von Steubena” znajdowało się wtedy około 4 tys. osób. Uratowało się zaledwie 600. Wrak został odnaleziony 26 maja 2004 roku przez okręt hydrograficzny ORP “Arctowski”. Bliźniakiem “Steubena” był SS “Stuttgart” – statek, który podczas wojny zmienił swoją funkcję, zostając jednostką szpitalną (podobnie, jak początkowo MS “Wilhelm Gustloff”). W tym też charakterze został zatopiony w dniu 9 października 1943 roku w Gdyni (zwanej wtedy Gotenhafen), trafiony alianckimi bombami podczas wielkiego nalotu na port i tamtejsze instalacje Kriegsmarine. Na “Stuttgarcie” doszło do prawdziwej jatki: w ogniu spłonęły setki (a może ponad tysiąc) rannych. Płonący statek został wyholowany na redę portu i tam zatopiony pociskami dozorowca “Munin”.

SS Steuben

Historia jednostki SS General von Steuben

Okręt zbudowany w stoczni w Szczecinie jako luksusowy okręt pasażerski o napędzie parowym. Zwodowany pod nazwą „München” w 1923 roku. Wg różnych źródeł  mógł zabrać na pokład 800 – 1800 pasażerów. Niestety już w lutym 1930 roku na statku stojącym przy pirsie w Nowym Jorku wybuchł pożar w ładowni bagażowej. Ogień rozprzestrzeniał się tak szybko, że prawie całkowicie strawił wnętrze statku. Po prowizorycznej naprawie statek wrócił do macierzystego portu w Bremie na gruntowny remont i przebudowę. Jednostka nie wróciła już na atlantycką trasę, zmniejszono również liczbę pasażerów do 793. Wyszedł z portu w Bremie jako wycieczkowiec SS „General von Steuben”. Patronem jednostki został Friedrich Wilhelm von Steuben, żyjący w XVIII wieku pruski oficer walczący o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Po wybuchu II Wojny Światowej, w 1939 roku, parowiec został przejęty przez Kriegsmarine i przekształcony w okręt szkoleniowy dla niemieckich marynarzy. W 1944 roku, jak się później okazało, pod sam koniec wojny Steuben był wykorzystywany jako jednostka szpitalna i transportowa. Pomimo takiego wykorzystania okrętu w czasie wojny nie spełniał on międzynarodowych wymagań dla jednostek szpitalnych. Okręt pływał w barwach maskujących i był uzbrojony. W 1945 roku brał udział w największej w historii, wojskowej operacji morskiej pod kryptonimem „Hannibal”. W swój ostatni rejs SS Steuben wyruszył z Piławy (dziś Bałtyjsk) 9 lutego 1945 roku. Okręt zmierzał do portu w Świnoujściu. Na pokładzie znajdowało się podobno 4 267 osób w tym m.in. 2 800 rannych niemieckich żołnierzy, 800 cywilów, 100 żołnierzy powracających z frontu, prawie 300 osób personelu medycznego marynarki i około 160 członków załogi, w tym marynarze obsługujący karabiny przeciwlotnicze. Według innych źródeł na pokładzie Steubena mogło być nawet ponad 5 tysięcy osób (niektóre źródła podają liczbę od 5 do 9 tysięcy pasażerów).

Na wysokości Ławicy Słupskiej został namierzony i zaatakowany przez radziecką łódź podwodną S-13 dowodzoną przez kapitana Aleksandra Marineskę. Tego samego, który niespełna 2 tygodnie wcześniej zatopił Wilhelma Gustloffa. 50 minut po północy 10 lutego 1945 roku SS Steuben zostaje trafiony pierwszą z dwóch torped na wyskości pomostu bojowego, druga chwilę później trafia w kotłownię. Najprawdopodobniej to drugie trafienie okazało się zgubne dla Steubena. 3 minuty po uderzeniu torpedy w kotłownię kotły parowe eksplodowały, co wywołało ogromny pożar. Uszkodzenia były tak duże, że wystarczyło kolejne 5 minut, aby ten ogromny okręt przechylił się na lewę burtę uniemożliwiając i tak już utrudnioną, ze względu na 20 stopniowy mróz, akcję ratunkową. Nie pozwoliło to na opuszczenie szalup ratunkowych. Po kolejnych 7 minutach, w niespełna 20 minut od pierwszego trafienia, okręt zatonął spoczywając na dnie Bałtyku w takiej samej pozycji, czyli na lewej burcie. Więcej o ostatnich minutach jednostki przeczytacie w artykule: Ostatnie 20 minut General von Steuben. Wrak Steubena został odnaleziony dopiero w 2004 roku przez jednostkę badawczą ORP Arctowski. Choć na tym polu istnieją pewne spory i do odkrywców Steubena pretenduje kilka innych osób, to dokonane przez okręt hydrograficzny Arctowski w dniu 26 maja 2004 roku pomiary jednostki uznaje się za oficjalne potwierdzenie odnalezienia wraku SS Steuben. Wrak leży na północ od Słupska na głębokości 72 metrów. Wrak leży na lewej burcie pod kątem około 60° i jest w bardzo dobrym stanie. Poza brakiem kominów i zniszczeniami w okolicach kotłowni, która eksplodowała po uderzeniu torpedy, zachowały się nawet maszty oraz szalupy w żurawikach tego ogromnego liniowca. Minimalna głębokość na wraku to 50 metrów. Na tej głębokości znajduje się prawa burta okrętu w której widoczna jest ogromna wyrwa po uderzeniu torpedy. Wrak jest gęsto pokryty sieciami.

Steuben w porcie Gdańskim w 1941 r.

Okręt w 2006 roku został uznany za mogiłę wojenną. Obowiązuje zakaz nurkowania na wraku oraz w promieniu 500 metrów od niego. Obecnie obowiązującym aktem prawnym w zakresie zakazu jest Zarządzenie Porządkowe nr 1 Dyrektora Urzędu Morskiego w Słupsku z dnia 4 lutego 2010 roku w sprawie zakazu nurkowania na wraku statku – mogile wojennej (treść aktu możesz przeczytać tutaj). Zgodnie z §2 Zarządzenia Dyrektor Urzędu Morskiego w Słupsku może w uzasadnionych przypadkach na pisemny wniosek organizatora nurkowań udzielić okresowego zezwolenia.

Co sądzisz o wpisie?

Kliknij gwiazdkę, aby ocenić

Średnia ocena 0 / 5. Liczba głosów 0

Bądź pierwszym, który oceni ten post

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

Przewiń do góry