Last Updated on 21 marca 2021 by kudlatyxp
ORP Sokół okręt podwodny zbudowany w angielskiej stoczni Vickers Armstrong
Zbudowany w angielskiej stoczni Vickers Armstrong w Barrow in Furness jako HMS „Urchin” Wodowany 30 września 1940 roku w stoczni Vickers Armstrong w Barrow. Polskiej Marynarce Wojennej przekazany przez Admiralicję Brytyjską na podstawie protokołu z 3 grudnia 1940 roku do umowy zawartej między rządami Rzeczypospolitej i Wielkiej Brytanii z 18 listopada 1939 roku. Banderę polską podniesiono 19 stycznia 1941 roku w Barrow. Okręt otrzymał znak taktyczny N 97 i wszedł w skład 3 Flotylli Okrętów Podwodnych w Holy Loch w Szkocji. Dowódcy: kpt. mar. Borys KARNICKI (19.01.1941- 9.07.1942), kpt. mar Jerzy KOZIOŁKOWSKI (9.07.1942- 1945), kpt. mar. Tadeusz BERNAS (1945-1946).
Działania podczas II wojny światowej
Po odbyciu prób i ćwiczeń ORP „Sokół” został skierowany do Portsmouth. Stamtąd przez sześć miesięcy wychodził na patrole w rejonie Brestu i w Zatoce Biskajskiej. We wrześniu 1941 roku przeszedł na Morze Śródziemne, gdzie w składzie 10 Flotylli Okrętów Podwodnych eskortował konwoje, brał udział w operacjach przeciw bazom włoskim w Neapolu i Tyrencie. ORP „SOKÓŁ” stanowił daleką osłonę konwoju „Halbert”, w którego eskorcie szły również polskie niszczyciele ORP „GARLAND” i ORP „PIORUN“. 28 października ORP „Sokół” uszkodził włoski krążownik pomocniczy „Citta di Palermo”. 2 listopada 1941 roku w Zatoce Neapolitańskiej ogniem z dział zatopił statek o wyporności 4000 ton. 19 listopada 1941 roku wdarł się przez sieć zagrodową do portu Navarro, gdzie zatopił włoski niszczyciel „Ascari”. W odpowiedzi na zatopienie niszczyciela „Ascari” polski okręt był atakowany przez ścigacze, które zrzuciły łącznie około 60 bomb głębinowych, nie trafiając żadną z nich. ORP „Sokół” ponowił atak tym razem na wychodzący z portu transportowiec, który zatopił trzema torpedami.
Działania podczas II wojny światowej: Po odbyciu prób i ćwiczeń ORP „Sokół” został skierowany do Portsmouth. Stamtąd przez sześć miesięcy wychodził na patrole w rejonie Brestu i w Zatoce Biskajskiej. We wrześniu 1941 roku przeszedł na Morze Śródziemne, gdzie w składzie 10 Flotylli Okrętów Podwodnych eskortował konwoje, brał udział w operacjach przeciw bazom włoskim w Neapolu i Tyrencie. ORP „SOKÓŁ” stanowił daleką osłonę konwoju „Halbert”, w którego eskorcie szły również polskie niszczyciele ORP „GARLAND” i ORP „PIORUN”. 28 października ORP „Sokół” uszkodził włoski krążownik pomocniczy „Citta di Palermo”. 2 listopada 1941 roku w Zatoce Neapolitańskiej ogniem z dział zatopił statek o wyporności 4000 ton. 19 listopada 1941 roku wdarł się przez sieć zagrodową do portu Navarro, gdzie zatopił włoski niszczyciel „Ascari”. W odpowiedzi na zatopienie niszczyciela „Ascari” polski okręt był atakowany przez ścigacze, które zrzuciły łącznie około 60 bomb głębinowych, nie trafiając żadną z nich. ORP „Sokół” ponowił atak tym razem na wychodzący z portu transportowiec, który zatopił trzema torpedami. 12 lutego 1942 roku ORP „Sokół” zatrzymał i zatopił w Zatoce Gabes włoski szkuner „Giusepina”. 17 kwietnia 1942 roku podczas silnych nalotów na Maltę został uszkodzony, opuścił port i przez Gibraltar 9 sierpnia 1942 roku przybył do stoczni w Blyth. Odremontowany w Anglii, w połowie 1943 roku powrócił na Morze Śródziemne. Operując z Malty w 1943 roku odbywał patrole bojowe w rejonie wybrzeży Włoch, Afryki Północnej i na Adriatyku, odnosząc wiele sukcesów bojowych. W lipcu 1943 roku, na Morzu Tyrreńskim, na wodach Zatoki Neapolitańskiej blokował siły włoskie w Neapolu.
W ramach blokady północnych portów nad Adriatykiem ORP „Sokół” otrzymał sektor patrolowania w pobliżu Puli, którą Niemcy przejęli od Włochów i pospiesznie organizowali w niej bazę morską. Na podejściu do portu ORP „Sokół” zatopił niemiecki transportowiec przewożący amunicję, a trzy dni później statek transportowy. Od 4 listopada 1943 do 25 lutego 1944 roku działał na Morzu Egejskim, dokonując wypadów z bazy w Bejrucie, zatapiając dalsze okręty nieprzyjacielskie. W grudniu 1943 roku polski okręt zatopił dwa transportowce, zniszczył 4 szkunery i kuter. W marcu 1944 roku wraz z ORP „Dzik” ORP „SOKÓŁ” opuścił Morze Śródziemne i przeszedł do Wielkiej Brytanii. Żegnając „Straszne Bliźniaki” (ORP „SOKÓŁ” i ORP DZIK”) gdy opuszczały one Maltę, dowódca 10 Flotylli Okrętów Podwodnych w wydanym rozkazie stwierdził: „Czyny Wasze stały się dla nas natchnieniem i spowodowały nasz podziw i zaufanie dla Was po wszystkie czasy”. W listopadzie 1944 roku okręt wszedł w skład 9 Flotylli Okrętów Podwodnych bazujących w Dundee, skąd odbył 4 patrole bojowe u wybrzeży Norwegii. Wiosną 1945 roku używany jako okręt ćwiczebny, przeznaczony był do szkolenia lotników w zwalczaniu okrętów podwodnych. Ogółem w okresie wojny ORP „Sokół” zatopił lub uszkodził 19 jednostek o łącznym tonażu 55 tysięcy ton. Dowódcy ORP „Sokół” – kmdr por. Borys KARNICKI, kmdr por. Jerzy KOZIOŁKOWSKI i kpt. mar. Tadeusz BERNAS odznaczeni zostali Krzyżem Virtuti Militari.
