GDAŃSK

Flota

iouh

Polska Flota przed II wojną światową

Marynarka Wojenna

Pierwszymi okrętami PMW było 6 poniemieckich, pochodzących z czasów I wojny światowej, torpedowców i 2 kanonierki zakupione w Finlandii. Kolejne lata przynosiły wzrost ilościowy i jakościowy polskiej floty. Okręty PMW były budowane w stoczniach krajowych (trałowce i mniejsze jednostki) i zagranicznych. W Holandii wybudowano okręty podwodne ORP “Orzeł” i ORP “Sep”, w stoczniach brytyjskich powstały niszczyciele ORP “Błyskawica” i ORP “Grom”, a we francuskich niszczyciele ORP “Burza” i ORP “Wicher”, stawiacz min ORP “Gryf” oraz okręty podwodne ORP “Rys”, ORP “Wilk” i ORP “Żbik”. Polski przemysł stoczniowy “wydał na świat” słynną serię trałowców, zwanych popularnie “ptaszkami”. Wszystkie te jednostki stały się podstawą Polskiej Marynarki Wojennej.

W czasie całych działań wojennych w skład morskich sił zbrojnych weszło w sumie dwadzieścia dwie duże jednostki bojowe, w tym: 2 krążowniki lekkie, 1 stawiacz min, 11 niszczycieli oraz 8 okrętów podwodnych. Z tej liczby utracono 8 jednostek: krążownik lekki ORP „Dragon” (samozatopiony po ciężkim uszkodzeniu), stawiacz min ORP „Gryf”, 4 niszczyciele (ORP „Wicher”, ORP „Grom”, ORP „Orkan” i ORP „Kujawiak”) oraz 2 okręty podwodne (ORP „Orzeł” i ORP „Jastrząb”). Na morzach poległo ponad 400 oficerów, podoficerów i marynarzy polskich. Dorobek wojenny polskich okrętów jest ogromny. Łącznie przebyły one ponad milion dwieście tysięcy mil morskich, eskortowały prawie 800 konwojów, przeprowadziły ponad 1150 patroli bojowych, zatopiły dziewięć okrętów nawodnych (z czego 2 prawdopodobnie), pięć okrętów podwodnych (z czego 3 prawdopodobnie), czterdzieści jeden statków handlowych (z czego 2 prawdopodobnie) oraz zestrzeliły 30 samolotów wroga (z czego 10 prawdopodobnie).

Batory

Transatlantyki

W 1930 r. polski rząd nabył duńską linię żeglugową wraz z statkami i infrastrukturą, a nawet prawem do przystani w Nowym Jorku. Nabyto w ten sposób „Klejnoty Księżniczki Dagmary”, statki opisane w wielu książkach przez kpt. ż.w. Karola Borchardta: SS Polonia, SS Kościuszko, SS Pułaski. Wraz z inwentarzem przejęto też duńskich marynarzy i specjalistów, którzy w miarę upływu czasu byli zastępowani przez Polaków. W ten sposób powstało Polskie Transatlantyckie Towarzystwo Okrętowe (PTTO), przekształcone w 1934 r. Gdynia Ameryka Linia (GAL).

W 1931 r. rząd USA zatrzymał falę emigracji. Pierwszą ofiarą stały się „pasażery” Polbritu kolejno sprzedawane lub złomowane. GAL od 1933 r. sukcesywnie przesuwał swoje klejnoty na nową linię tzw. palestyńską tj. Konstanca – Hajfa, aby obsłużyć wzmożoną falę osadników izraelskich. Doświadczenie morskie młodego państwa wzrastało, Szkoła Morska wypromowała już swoich pierwszych absolwentów, należało zadbać o prestiż. Zamówiono we włoskiej stoczni nowoczesne transatlantyki: MS Piłsudski oraz MS Batory. Skierowano je pod banderą GALu na linię do Nowego Jorku. W tym czasie zaczęła się legenda polskich transatlantyków wzmocniona potem przez szczęśliwą służbę wojenną Batorego. Pod koniec lat trzydziestych (1936) postanowiono skierować na linię południowoamerykańską wyżej wymienione „klejnoty księżniczki”. Jednak ich wiek i stan techniczny wymusił zamówienie kolejnych dwóch transatlantyków: MS Chrobry oraz MS Sobieski.

Wojnę przetrwały i wróciły do kraju MS Batory oraz MS Sobieski. MS Chrobry spłonął po zbombardowaniu, MS Piłsudski wszedł na miny. „Klejnoty księżniczki” złomowano sukcesywnie od 1938 do 1949 r. za granicą, Skończyła się pewna era polskiej żeglugi pasażerskiej.

Dar Pomorza

Żaglowce

Pierwszym polskim żaglowcem szkolnym, kolebką nawigatorów jeszcze Tczewskiej Szkoły Morskiej, był trzymasztowy bark – LWÓW. Zbudowany w 1869 roku w Wielkiej Brytanii, jako fregata CHINSURA, transportował towary i pasażerów do Indii i Australii. W 1883 roku przeszedł pod włoską banderę zmieniając nazwę na LUCCO, a w 1915 roku stał się własnością holenderskiego armatora, który przetaklował go na bark o nazwie NEST. Został wyszukany przez kapitana żeglugi wielkiej Gustawa Kańskiego, który był inspektorem Państwowej Szkoły Morskiej w Tczewie. W lipcu 1920 roku został zakupiony przez WSM w Tczewie. W latach 1921-1929 jako szkolny żaglowiec pod polską banderą przewoził ładunki, by w ten sposób zarobić na własne utrzymanie. Jako pierwszy polski statek przekroczył równik podczas rejsu do Brazylii w 1923 roku. W 1929 roku został zastąpiony przez DAR POMORZA i został przekazany marynarce wojennej i wykorzystywany, jako hulk. W 1938 roku został rozebrany.

Przewiń do góry